Wanneer een kind worstelt met gedragsproblemen zoals prikkelbaarheid, hyperactiviteit, concentratieproblemen of sociaal teruggetrokken gedrag vertoont, denken we vaak eerst aan opvoeding, schoolstress of erfelijkheid. Maar wist je dat de darmen ook een verrassend grote rol kunnen spelen?
Ons spijsverteringsstelsel doet veel meer dan alleen eten verteren. In onze darmen leeft een enorm netwerk van bacteriën, gisten en andere micro-organismen: de darmflora of ook wel het darmmicrobioom genoemd. Deze helpen ons bij o.a. de spijsvertering, maar ze maken ook belangrijke neurotransmitters aan zoals serotonine (gelukshormoon, voorloper van melatonine – slaaphormoon) en dopamine (zorgt voor motivatie, plezier en beloning).
Deze bacteriën communiceren via de zogenaamde darm-brein-as met onze hersenen. Als de balans in de darmen verstoord is, bijvoorbeeld door slechte voeding, antibiotica, stress of een infectie, kan dit ook invloed hebben op stemming, gedrag en zelfs cognitieve functies.
Wat zegt de wetenschap?
Steeds meer studies tonen aan dat er een verband bestaat tussen darmgezondheid en psychisch functioneren bij kinderen. Hier zijn enkele bevindingen:
- Bij kinderen met ADHD worden vaak verstoringen in het darmmicrobioom gevonden, met minder goede bacteriën en meer ontstekingsbevorderende soorten (SIBO).
- Kinderen met autisme hebben vaak een ander microbioom dan neurotypische kinderen, en ervaren ook vaker buikklachten zoals obstipatie of diarree.
- Chronische buikpijn, obstipatie, voedselintoleranties of suiker kunnen sterk gedrag beïnvloeden, zoals terugtrekking, frustratie of zelfs agressie.
Kort samengevat: een kind dat zich vanbinnen niet goed voelt, kan zich aan de buitenkant ook niet goed gedragen. Dit geldt uiteraard ook voor volwassenen!
Signalen van een verstoorde darmflora
- Regelmatig buikpijn, winderigheid of opgeblazen gevoel
- Obstipatie of chronische diarree
- Intense voedselvoorkeuren (vnl. suiker en koolhydraten) of aversies
- Moeilijk slapen, stemmingswisselingen of verminderde focus
Wat kun je doen als ouder of opvoeder?
- Voeding als basis: Zorg voor een dieet rijk aan gefermenteerde voeding zoals zelfgemaakte kefir, zuurkool,… (bouw dit rustig op), orgaanvlees, zacht gekookt vlees in zelfgemaakte vleesbouillon, zacht gekookte vis in zelfgemaakte visbouillon, dierlijke vetten; beenmerg; olijf- en kokosolie, eieren of enkel de eidooier mits getolereerd, zacht gekookte groenten mits getolereerd, verse sappen, rauwe honing en een beetje fruit.
- Elimineer suiker en bewerkte voeding: Deze kunnen de ‘slechte’ bacteriën voeden en ontstekingen in de hand werken. Voor kinderen met autisme is dit zeer belangrijk! De klachten kunnen hierdoor nl. verergeren.
- Probiotica: Deze kunnen helpen de darmflora mee in balans te brengen, maar zijn minder sterk als probiotische voeding.
- Stress reduceren: Stress beïnvloedt niet alleen het gedrag, maar ook de darmwerking. Het gaat nl. de darmen aanspannen waardoor er ook klachten ontstaan
Tot slot
De darmen worden niet voor niets het ‘tweede brein’ genoemd. Zeker bij kinderen in ontwikkeling is een gezonde darmflora essentieel — niet alleen voor hun lichamelijke gezondheid, maar ook voor hun emotioneel welzijn en gedrag.
